Buiten spelen

Afgelopen donderdag was het dan zo ver: de eerste repetitie bij de molen. Gelukkig zat het weer ons mee. Voor een start is dat altijd meegenomen. Maar wat een hectiek!

Eerst de bespreking met de decorploeg, daarna de publiciteitsfoto. En nu we bij de molen stonden ging de creatieve hersenhelft van een aantal mensen op hoge toeren draaien en ontstonden er van allerhande ideeen. Met daarbij de onrust en de spanning om voor het eerst weer eens buiten te spelen! Dan moet je toch even stevig in je schoenen blijven staan, de boel blijven reguleren en vooral zorgen dat je datgene gedaan krijgt wat je die avond gedaan wil krijgen.

Deze avond ook de (hopelijk) definitieve bezetting voor elkaar gekregen. Hanzo is afgevallen wegens gezondheid, maar de nieuwe Hanzo heeft zich gelukkig alweer aangediend. Welkom!

Vanavond toch weer heel veel aan het eerste gedeelte van de voorstelling gewerkt: de opkomst. Bedacht op een afgesloten toneel in een black box. Hoe gaat dat werken bij een echte molen met een echte belt en hele andere afstanden? Gezocht naar de juiste lijnen, de juiste afstanden, de juiste volgordes qua lengte, lichamelijke gesteldheid en stem.

Vanavond ook voor het eerst het "werken" gezet. Het versjouwen van de zakken in de vicieuze cirkel. Daarmee vervalt wel het o zo sterke groepsverband, maar het geeft meteen een ander beeld. Door dat beeld af te wisselen met het koor, ontstaat nog meer beweging, nog meer energie in de voorstelling. De afspraken moeten nog wat definitiever (niet iedereen was aanwezig), maar het begin is gemaakt. Met dank aan de diverse jeugd die kwam kijken en even een invalbeurtje deed.

Ik heb nu al weer zin in dinsdag.
Want we zijn het nog niet verleerd:
buiten spelen.

De macht van de groep

Zeventien spelers/muzikanten/zangers, die grotendeels constant op het toneel zijn. Daar moet je gebruik van maken. Niet alleen in je zang, maar zeker ook in je spel.
Vorige week kwam Veronique, die me begeleidt, voor het eerst kijken. Vanuit een kleine wijziging op een al vastgelegde spelsituatie, waarin de knechten als groep fungeerden, ontstond het idee om de groep als groep meer te gaan gebruiken. Als een het koor in een Griekse tragedie.
Voorheen was het idee om wel alle spelers op het toneel te houden, maar verspreid en bezig zijnd met hun eigen dingetje. Dan krijg je een heel versnipperd en onrustig beeld als je niet uitkijkt.
Door de groep als groep te gebruiken en veel meer te laten reageren op wat er op het toneel plaatsvindt, wordt de groep ook veel nadrukkelijker een onderdeel van de vertelling. En geven ze veel meer tegenspel aan het individu, zodat ook het individu versterkt wordt.

Een voorbeeld:
de Meester komt op en moet macht uitstralen. Wanneer hij zijn eigen macht volledig uit zichzelf moet putten, vervalt hij al snel in schreeuwen. En schreeuwen is juist onmacht. Wanneer hij echter opkomt en de groep wijkt automatisch uiteen en buigt uit angst het hoofd, geeft de groep hem direct macht. En kan de Meester binnen die macht veel meer alle andere emoties uitspelen.

Met dit nieuwe inzicht (met dank aan Veronique) zijn we de afgelopen repetitie verder aan de slag gegaan. In de warming-up zijn de spelers dicht tegen elkaar aan in een groep gaan staan en zijn we eerst gaan "wiegen", zoveel mogelijk in dezelfde flow. Voor sommigen heel veilig, voor anderen ook wel beangstigend zo dicht op elkaar. Eenieder zoekt daar dan ook zijn eigen plekje in. Opdracht is om altijd licht contact met elkaar te houden. Stapt iemand naar voren, vullen de anderen zijn plek weer in. Komt iemand onbedoeld los te staan van de groep, wordt zo snel mogelijk weer aangesloten. Als een zwerm bijen, een altijd bewegend organisme. Dat zijn we toe gaan passen in de scenes die we daarvoor al gespeeld hadden. En daarvoor zijn we vormen gaan zoeken in de scenes die we daarna zijn gaan spelen.

En het werkt! Voor het tableau de la troupe, omdat ze een (veilige) plek hebben gekregen, voor de individuele speler die ineens heel veel tegenspel krijgt en daar van alles uit kan putten, en voor het toneelbeeld.

En het maakt duidelijk, duidelijker dan woorden dat kunnen, waarom we elke repetitie allemaal heel hard nodig zijn.